બોમ્બે રક્ત જૂથ એ એક દુર્લભ રક્ત જૂથ છે, આ જૂથના ફેનોટાઇપ્સમાં લાલ કોષ પટલ પર H એન્ટિજેનનો અભાવ હોય છે અને સીરમમાં એન્ટિ-એચ હોય છે.  તે તેમના લાલ કોષો અથવા અન્ય પેશીઓ પર કોઈપણ A, B અથવા H એન્ટિજેન વ્યક્ત કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે.  માનવ H/h આનુવંશિક પોલીમોર્ફિઝમનું અસ્તિત્વ સૌ પ્રથમ ભેંડે એટ અલ દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું.  બોમ્બે (મુંબઈ) માં 1952 માં ભારતમાં પ્રથમ શોધ તરીકે, તેથી આ દુર્લભ રક્ત જૂથનું નામ બોમ્બે રક્ત જૂથ તરીકે ઓળખાય છે.  બોમ્બે ફિનોટાઇપ ધરાવતા લોકો મોટાભાગે દક્ષિણપૂર્વ એશિયા સુધી મર્યાદિત છે.  ભારતમાં લગભગ 179 વ્યક્તિઓ 10,000માંથી 1 ની આવર્તન સાથે "બોમ્બે બ્લડ ગ્રુપ" ધરાવે છે.  બોમ્બે ફેનોટાઇપના માતા-પિતામાં ઉચ્ચ સ્તરની સુસંગતતા હાજર છે.  ક્લાસિક બોમ્બે ફિનોટાઇપ ભારતીય વંશજોમાં નોંધવામાં આવ્યું છે.  તે 250,000 માં 1 ની ઘટના સાથે કોકેશિયનમાં ખૂબ જ દુર્લભ છે.  કારણ કે આપણા દેશમાં સ્વૈચ્છિક રક્તદાતા સંગઠનો અને વિવિધ બ્લડ બેંકો દ્વારા ફિંગર પ્રિક પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને "ફક્ત ફોરવર્ડ અથવા કોષ પ્રકારનું જૂથ" કરવાની નિયમિત પ્રથા છે;  તેથી આ બોમ્બે બ્લડ ગ્રૂપનું ખોટું અર્થઘટન કે અન્વેષણ કરવાની વિપુલ તકો છે.  જ્યારે ખોટું નિદાન થાય છે, ત્યારે આ બોમ્બે જૂથ જીવલેણ હેમોલિટીક ટ્રાન્સફ્યુઝન પ્રતિક્રિયાનું કારણ બની શકે છે.  

આ કારણોસર અમારું સૂચન દરેક ટ્રાન્સફ્યુઝન મેડિસિન ડિપાર્ટમેન્ટ અથવા બ્લડ બેંક અથવા બ્લડ ડોનર સેન્ટરમાં રિવર્સ ગ્રુપિંગ પ્રક્રિયામાં 'ઓ' સેલ કંટ્રોલની સાથે "રૂટિન સીરમ ટાઇપિંગ અથવા રિવર્સ ગ્રુપિંગ કન્ફર્મેશન" સામેલ કરવાનું છે અને જોખમ ઘટાડવા માટે આ પ્રેક્ટિસ ફરજિયાત હોવી જોઈએ.  જીવલેણ હેમોલિટીક ટ્રાન્સફ્યુઝન મેડિસિન ડિપાર્ટમેન્ટ અથવા બ્લડ બેંક અથવા બ્લડ ડોનર સેન્ટરમાં રિવર્સ ગ્રુપિંગ પ્રક્રિયામાં 'ઓ' સેલ કંટ્રોલની સાથે "રૂટિન સીરમ ટાઇપિંગ અથવા રિવર્સ ગ્રુપિંગ કન્ફર્મેશન" સામેલ કરવાનું છે અને જોખમ ઘટાડવા માટે આ પ્રેક્ટિસ ફરજિયાત હોવી જોઈએ.  જીવલેણ હેમોલિટીક ટ્રાન્સફ્યુઝન પ્રતિક્રિયા.  આ દૃષ્ટિકોણમાં અમે આ દુર્લભ અને જીવલેણ રક્ત જૂથની ઘટનાઓ, મોલેક્યુલર બાયોલોજી અને ક્લિનિકલ મહત્વને પ્રકાશિત કરીશું.. 
ગંભીર બિમાર મહિલાનો જીવ બચાવવા ૪૦૦ કિમીનું અંતર કાપી એક ફૂલવિક્રેતા મહારાષ્ટ્રના શિર્ડીથી મધ્યપ્રદેશ સુધી પહોંચ્યા હતો
૩૦ વર્ષીય ગંભીર બિમાર મહિલાનો જીવ બચાવવા ૪૦૦ કિમીનું અંતર કાપી એક ફૂલવિક્રેતા મહારાષ્ટ્રના શિર્ડીથી મધ્યપ્રદેશ સુધી પહોંચ્યા હતો. આ બ્લડ ડોનર દુર્લભ ં 'બોમ્બે' બ્લડગુ્રપ ધરાવે છે. જો આ લોહી સમયસર મળ્યું ન હોત તો મહિલાના જીવને જોખમ ઊભું થાય તેમ હતું.
શિર્ડીમાં જથ્થાબંધ ફૂલોનો વ્યવસાય કરતા રવિન્દ્ર અષ્ટેકર (૩૬) એ ૨૫ મેના રોજ મધ્યપ્રદેશના ઈંદોરમાં પહોંચી જઈ મહિલાને રક્તદાન કર્યું હતું. મહિલાને ત્યાં દાખલ કરાયા બાદ તેમની તબિયતમા હવે સુધારો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.

આ બાબતે અષ્ટેકરે જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે મને વૉટ્સએપ પર રક્તદાતાઓના ગુ્રપ દ્વારા આ મહિલાની ગંભીર સ્થિતીની માહિતી મળી,ત્યારે મેં એક મિત્રની કાર લઈ આશરે ૪૪૦ કિમીનો પ્રવાસ કરી ઈંદોર જવાનું નક્કી કર્યું. તે મહિલાનો જીવ બચાવવા હું મારા તરફથી કંઈક યોગદાન આપી શક્યો એ બદ્દલ મને સંતોષ છે. મેં છેલ્લાં એક દાયકામાં મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, ઉત્તર પ્રદેશ તેમજ મધ્યપ્રદેશના વિવિધ શહેરોમાં આઠ વખત જરુરિયાત ધરાવનારાઓને રક્તદાન કર્યું છે.

Reporter: News Plus